معرفی قابلیت جدید کشتیار شاخص غیریکنواختی
امروزه کاربرد صنایع فضایی در بسیاری از جنبه‌های زندگی بشر نقش قابل توجهی پیدا کرده است. حوزه کشاورزی نیز متأثر از امکانات و تسهیلاتی که سازوکارهای ماهواره‌ای به وجود می‌آورد، پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. ماهواره‌هایی که قابلیت سنجش از دور دارند، در بازه‌های زمانی مشخصی بر فراز هر نقطه از زمین قرار می‌گیرند و با ارسال فرکانس‌های مشخص به سمت زمین و دریافت بازخورد آن، اطلاعات دقیقی از آنچه در سطح زمین می‌گذرد به دست می‌آورند. تبدیل این اطلاعات خام به داده‌های کاربردی برای کشاورزی مستلزم طراحی و توسعه نرم‌افزارهایی همچون سامانه کشتیار است که بتواند با تحلیل و مقایسه اطلاعات، داده‌ها، نمودارها و جداول قابل درک به وجود آورد. کار این نرم‌افزارهای واسط در واقع این است که اطلاعات دریافتی ماهواره‌ها از زمین کشاورزی را به شکلی ساده‌تر در آورند که کشاورزان، صاحبان زمین‌های کشاورزی، مشاوران و تأمین‌کنندگان حوزه کشاورزی بتوانند از آن برای پایش مستمر یک زمین و تصمیم‌گیری‌های کوتاه مدت و بلند مدت استفاده کنند. در این مقاله کاربرد یکی از شاخصهای اساسی سامانه تحت عنوان شاخص غیریکنواختی بررسی شده است. شاخص غیریکنواختی می‌تواند تأثیر بسزایی در تحلیل و بررسی روند رشد گیاه داشته باشد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
قابلیت جدید کشتیار: تشخیص غیر یکنواختی رشد محصول
اگر تا‌به‌حال از سامانه کشتیار برای پایش زمین کشاورزی‌تان استفاده کرده باشید، حتماً با شاخصهای مختلف پوشش گیاهی از جمله شاخص سطح رشد گیاه (NDVI) آشنا هستید و می‌دانید که کاربرد اصلی چنین شاخصی، بررسی وضعیت رشد محصول در یک بازه زمانی مشخص و مقایسه سطح رشد در مقاطع زمانی مختلف است. این بار، با تلاش متخصصین و توسعه‌دهندگان سامانه کشتیار، قابلیت جدیدی تحت عنوان شاخص “غیریکنواختی” به مجموعه خدمات این سامانه اضافه شده است که بوسیله آن می‌توان در یک مقطع زمانی مشخص، نگاه دقیق‌تری به رشد محصول داشت. با استفاده از این شاخص، هرگونه غیر یکنواختی پوشش گیاهی در تمام سطح مزرعه آسان‌تر و با دقت بیشتری قابل تشخیص است. قابلیت تشخیص غیر یکنواختنی (Non-uniformity) به شما اجازه می‌دهد که وضعیت گیاهان را در نقاط مختلف مزرعه، فارغ از اینکه در کدام مرحله از رشد هستند با یکدیگر مقایسه کنید، برای بخش‌های مختلف مزرعه میزان متغیری از آبیاری یا کود و نهاده‌ها را در نظر بگیرید و در نهایت، رشد گیاهان مزرعه را به سمت یکنواختی بیشتر و عملکرد بهتر هدایت کنید.
نحوه استفاده از این قابلیت جدید
از آنجایی که یکی از مهم‌ترین پارامترها در مراحل ابتدایی رشد، سرعت رشد گیاه است، بنابراین یک کشاورز معمولاً می‌بایست برای بررسی وضعیت محصول خود، در دوره‌های زمانی کوتاه از آن بازدید کند. این موضوع برای زمین‌هایی که مساحت بالایی دارند عموماً تبدیل به یک معضل می‌شود؛ چرا که با پایش میدانی نمی‌توان وضعیت دقیق محصول را در سراسر مزرعه بررسی و تحلیل کرد. با استفاده از نقشه‌های جدید شاخص غیر یکنواختی در سامانه کشتیار، علاوه بر تشخیص مرحله رشد گیاهان مزرعه، می‌توان وضعیت فعلی گیاهان را در مرحله رشد فعلی‌شان با یکدیگر مقایسه نمود. در واقع با استفاده از این قابلیت کاربردی جدید می‌توان متوجه شد که در مرحله رشد فعلی، گیاهان نسبت به هم چه وضعیتی داشته و به این طریق غیریکنواختنی‌های سطح مزرعه برای کشاورز مشخص خواهد شد.
یکی از تفاوت‌های عمده شاخص غیریکنواختی با شاخص رشد گیاه این است که شاخص رشد گیاه (NDVI) وابسته به مرحله رشد و زمان است؛ به این معنی که در آن تغییر طیف‌های رنگی تصویر ماهواره‌ای به دلیل مراحل مختلف رشد اتفاق میافتد و در مقابل تفاوت وضعیت گیاهان نسبت به هم کمتر مشخص است؛ اما در شاخص غیر یکنواختنی وضعیت گیاهان در یک مرحله رشد نسبت به هم سنجیده می‌شود.
بررسی وضعیت گیاه در مراحل ابتدایی رشد
در مراحل ابتدایی رشد، گیاه به نسبت کوچک است و با استفاده از نقشه رشد گیاه نمی‌توان بازه تغییرات را به خوبی از روی طیف رنگی متوجه شد. آنچه نقشه شاخص غیریکنواختی را به‌عنوان یک قابلیت متمایز می‌کند این است که این نقشه، وضعیت گیاه را در این مرحله حساس به صورت جزئی‌تر بررسی می‌کند و تفاوت‌ها در این نقشه واضح‌تر نشان داده می‌شود. در نتیجه، نقشه غیریکنواختی به کشاورزان اجازه می‌دهد که در مراحل اولیه رشد بر روی محصول خود کنترل بیشتری داشته باشند و تصمیم‌گیری‌های اولیه و حساس را با دقت بیشتری انجام دهند. برای مثال ممکن است با بررسی نقشه غیریکنواختی یک مزرعه در مراحل اولیه، قسمت پایینی مزرعه در وضعیت بهتری نسبت به قسمت مرکزی و بالایی آن مشاهده شود، که در این صورت انجام عملیاتی از قبیل آبیاری یا محلول‌پاشی متناسب با وضعیت زمین در بخش‌های مختلف آن انجام می‌شود و به‌صورت کلی در مصرف نهاده‌های کشاورزی صرفه‌جویی قابل توجهی صورت می‌گیرد.
راهنمای کشاورز برای اقدام صحیح و به‌هنگام
کاربرد شاخص غیریکنواختی را می‌توان در بعضی از حساس‌ترین تصمیم‌گیری‌های سطح مزرعه مشاهده نمود. به عنوان مثال در مزرعه یکی از کشاورزان کاربر کشتیار در ابتدای رشد محصول کلزا، گیاهان مزرعه رشد یکسانی نداشتند. در بخشی از این زمین، شوری خاک موجب شده بود که علف هرز مواد مغذی زمین را به خودش بگیرد و رشد زیادی داشته باشد و چون گیاهان مزرعه در مرحله هشت برگی بودند، امکان استفاده از علف‌کش برای کنترل علف‌های هرز وجود نداشت. علی‌رغم توصیه تیم پشتیبانی کشتیار به کشاورز جهت وجین دستی، متأسفانه به تأخیر انداختن این اقدام موجب تشدید غیریکنواختی شده بود و باعث شده بود که محصول در نقاط مختلف زمین از نظر رشد یکسان نباشد. طی بررسی‌های بعدی نقشه‌های غیر یکنواختی زمین، ناحیه دقیق دچار تنش علف هرز مشخص شد و به کشاورز توصیه شد که در این ناحیه، ابتدا وجین دستی صورت بگیرد، سپس کود اوره استفاده شود و پس از رسیدن وضعیت کیفی این بخش به باقی مزرعه، برای رشد یکپارچه کلزا در کل سطح مزرعه از کود دی آمونیوم فسفات استفاده شود.
راه‌های ارتباطی با شرکت دانش‌بنیان کشتیار:
پست‌های مربوط به این مقاله را می‌توانید در اینستاگرام دنبال کنید.
