داستان مزرعه شما: تشخیص آفت شته و بهبود عملکرد گندم
شکی نیست که کار زراعت پر از چالش‌های قابل پیش‌بینی یا غیر قابل پیش‌بینی است و دائماً مسائلی را پیش روی کشاورزان قرار می‌دهد که تنها در صورت رسیدگی به موقع به آنها، می‌توان جلوی خسارات قابل توجه و کاهش بهره‌وری یک زمین کشاورزی را گرفت. تشخیص زودهنگام تنش‌های احتمالی گیاهان یک مزرعه، از مهم‌ترین قابلیت‌هایی است که فناوری‌های کشاورزی دقیق در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند؛ خوشبختانه تنش‌هایی از قبیل تنش رطوبتی، خشکی، تنش آفات مانند آفت شته و هرگونه ضعف گیاه در نقاط مختلف زمین به واسطه بررسی و مقایسه تصاویری که ماهواره‌های سنجش از دور در بازه‌های زمانی مشخص از زمین تهیه می‌کنند، قابل تشخیص است. گاهی حتی تشخیص ماهواره‌ای تنش‌ها ۷ الی ۱۰ روز زودتر از آنکه علائم در سطح مزرعه با چشم غیر مسلح قابل تشخیص باشند امکان پذیر است. چنین قابلیتی می‌تواند به طور عمده از آسیب دیدن بخشی از محصول و هزینه‌ای که به دنبال دارد جلوگیری کند و کشاورز را در بهره‌مندی حداکثری از همه نقاط زمین کشاورزی یاری کند.
خسارات ناشی از آفت شته
شته‌ها تغذیه خود از گیاهان را به تدریج از اوایل بهار (بسته به منطقه جغرافیایی و شرایط اقلیمی) آغاز می‌کنند و با رشد و تکثیر، به مرور مجموعه آنها روی برگ‌ها، ساقه‌ها و جوانه‌ها تشکیل می‌شود. تجمع آفت شته را معمولاً می‌توان در انتهای گیاه، مانند روی برگ‌های جوان و غنچه‌های گل در حال رشد و همچنین پشت برگ‌ها مشاهده نمود. شته‌ها در تعداد کم معمولاْ به گیاه آسیبی نمی‌زنند، اما در صورتی که شرایط مساعد برای پرورش آنها فراهم باشد و اقدامی سریع برای از بین بردن آفات در مراحل اولیه صورت نگیرد، در مدت کوتاهی تعدادشان افزایش می‌یابد و بر فعالیت، رشد و ظاهر گیاهان اثر می‌گذارد. این گونه از آفات کشاورزی به وسیله اندام دهانی زننده / مکنده خود، از شیره گیاهان مزرعه یا باغ تغذیه می‌کنند. بر اثر گسترش و تغذیه شته‌ها، ممکن است علائم زیر در گونه‌های مختلف گیاهی ایجاد و مشاهده شود:
روند رشد گیاهان توسط آفت شته به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. برگ گیاهان به سمت پایین جمع شده و چروک می‌شود. برگ‌های جوان یا نواحی جوان گیاه به رنگ زرد مایل به سبز در می‌آیند و در صورت تداوم فعالیت شته‌ها، بقیه نواحی گیاه نیز تغییر رنگ می‌دهند. برگ‌های ناسالم گیاه را می‌توان با نیروی کمی از گیاه جدا کرد و یا پس از مدتی خود به خود می‌ریزند. غنچه‌های گل تغییر شکل می‌دهند و حتی ممکن است قبل از گلدهی از بین بروند. شته‌ها همچنین در طول تغذیه خود از گیاهان، مایعی شفاف، شیرین و چسبنده تولید می‌کنند که زنبورهای عسل، زنبورهای قرمز و برخی گونه‌های مورچه‌ها را به سمت گیاه جذب می‌کند. این ماده، مکان مناسبی برای رشد قارچ‌های دوده سیاه ایجاد می‌کند. شته‌ها علاوه بر این، ناقل برخی از بیماری‌های گیاهی به ویژه بیماری‌های ویروسی هستند.
شناسایی به‌موقع، لازمه جلوگیری از آسیب آفت شته
در بررسی مزرعه گندم یکی از کشاورزان استان کرمان که از ابتدای کاشت توسط سامانه ماهواره‌ای کشتیار تحت پایش و نظارت است، متخصصین کشتیار با بررسی نقشه‌های غیریکنواختی و سلامت محصول متوجه بروز تنش در یک نقطه از زمین شدند. در ادامه، با بازدید حضوری از گیاهان این ناحیه مشخص شد که محصول گندم در این محل دچار تنش آفت شته شده و پیش از اینکه با افزایش جمعیت شته‌ها به مزرعه آسیب جدی وارد شود نیازمند رسیدگی است. خوشبختانه کشاورز توانست تا با دنبال کردن توصیه‌های تیم پشتیبانی کشتیار و اجرای فوری اقدامات لازم، از رشد و گسترش شته در سطح مزرعه جلوگیری کند و رشد محصول خود را یکدست و در سطح مطلوب نگه دارد.
تصویر 1: بررسی شاخص غیریکنواختی مزرعه گندم واقع در استان کرمان و تشخیص آفت شته با توجه به این شاخص
طبق گزارش‌های کشاورز از آخرین وضعیت مزرعه، بعد از رسیدگی به ناحیه دچار تنش و رفع کامل تنش آفت، محصول به صورت یکدست به رشد خود ادامه داده است و در حال حاضر در مرحله ساقه‌دهی است.
راه‌های ارتباطی با شرکت دانش‌بنیان کشتیار:
