تجربه شیرین کشتیار: افزایش عملکرد چغندر قند در شاهرود

ما در جهانی زندگی می‌کنیم که به سرعت در حال تغییر است و فراتر از هر چیزی، با جمعیت رو به رشد و نیازهای فزاینده سروکار دارد. اکنون می‌دانیم که استراتژی‌های جدیدی باید کشف و اتخاذ شود که از طریق آن‌ها نیازهای جامعه با کمترین هزینه و بالاترین کارایی برآورده شود، چرا که این تنها راه برای حفظ پایدار سیستم‌ها است. با توجه به این تغییر جمعیت و نیاز به تأمین بسیاری از مایحتاج روزانه زندگی بشر مانند «قند»، کشف و بکارگیری راهکارهای جدید و مبتنی بر تکنولوژی در کشاورزی ضروری به نظر می‌رسد.

فناوری «سنجش از دور» یک روش مشاهده غیرمستقیم و غیرمخرب است که بدون نیاز به نمونه‌برداری اطلاعات کمی زیادی در مورد نرخ بهره‌وری محصولات کشاورزی ارائه می‌دهد. در یکی از جلساتمان با کارشناسان کشاورزی کارخانه‌ بزرگ قند یکی از استان‌های ایران، ایجاد طرح مدیریت یکپارچه زمین‌های خرد چغندرقند را به مسئولین این کارخانه پیشنهاد دادیم؛ سیستمی مبتنی بر وب که داده‌های سنجش از راه دور را از ماهواره‌ها به‌دست می‌آورد تا ابزارهای پشتیبانی تصمیم‌گیری را برای نظارت یکپارچه همه مزارع (چغندرقند) فراهم کند.

پیشنهاد ما این بود که…..

پیشنهاد اولیه شرکت ما برگزاری جلسه‌های ماهانه با کارشناسان کارخانه و مسئولین مربوطه بود تا ابتدا با انجام بررسی‌های میدانی و کمک کارشناسان کارخانه، مشکلات اصلی و عوامل احتمالی کاهش بازده شناسایی شود. در مرحله بعد، توافق کردیم که زمین‌های کشاورزی منطقه در سامانه کشتیار ثبت شوند تا اطلاعات تحلیلی در اختیار متخصصین کارخانه و کشاورزان قرار بگیرد و آنها را برای عیب‌یابی و بهبود کیفیت محصولاتشان راهنمایی کند.

چغندر قند یک محصول استراتژیک در بسیاری از زمینه ها است. این محصول، گیاه نسبتاً مقاومی است که با انواع شرایط خاص سازگار است، اما هزینه بالای نهاده‌های کشاورزی از مهم‌ترین عواملی است که واحدهای صنعتی را وادار می‌کند تا به کنترل دقیق‌تر شرایط و فرایندها بپردازند و هزینه‌ها را بهینه کنند، چراکه این نهاده‌ها از سوی صنایع در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.

برای مدیریت یکپارچه زمین، هر زمین را در سامانه تعریف کردیم و پنل مدیریتی در اختیار کارشناسان کارخانه قند قرار گرفت تا هر گونه مشکلی را به طور دقیق بررسی کنند. آنها اکنون می‌توانند تنش آبی، تنش کود (مواد مغذی) را شناسایی کنند، زمان وجین یا تنک کردن محصول را (از نظر تأخیر یا فرا رسیدن آن) تعیین کنند، در مورد تاریخ کاشت بحث کنند و بدانند که کدام بخش از زمین به آبیاری یا کوددهی نیاز دارد.

ما پروژه بزرگی را با همکاری این کارخانه شروع کرده بودیم. میانگین عملکرد چغندر قند در این منطقه از قبل حدود ۵۰ تن (در هکتار) اعلام شده بود، اما ما همچنان امیدوار بودیم که بتوانیم پارامترهای مؤثر بر میانگین عملکرد را کشف و به نفع کشاورزان و کارخانه اصلاح کنیم و در نهایت ساختار جدیدی به این منظور ایجاد کنیم.

مدیریت آبیاری:

شاخص‌های برگرفته از سنجش از دور، در تعیین محتوای نسبی آب برگ به عنوان شاخصی برای تنش کم آبی بسیار اثرگذارند؛ بنابراین با توجه به اختلاف موجود در سیستم خاک، تنها بخش‌هایی از زمین که نیاز به آبیاری داشته شناسایی می‌شود و به این ترتیب در مصرف آب صرفه‌جویی می‌گردد.

اندازه‌گیری علف‌های هرز:

یکی از مهم‌ترین چالش‌های چغندرقند در مراحل اولیه رشد، سرعت رشد بالای علف‌های هرز است. کنترل جمعیت علف‌های هرز با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و استانداردسازی رشد محصول با توجه به اقلیم منطقه امکان پذیر است.

پیش‌بینی عملکرد:

با تلفیق داده‌های سنجش از دور و داده‌های اقلیمی و هواشناسی می‌توان میزان رشد محصول چغندر قند را با دقت مناسبی تخمین زد. با تعیین و پیش‌بینی میزان عملکرد زمین‌های چغندر قند، برنامه‌ریزی هوشمندانه‌ای برای تأمین نیروی انسانی و مواد اولیه صورت خواهد گرفت.

برآورد کیفیت:

«عیار قند» به عنوان یک پارامتر بسیار مهم در غده چغندر قند، رابطه مستقیمی با روند رشد و میزان نیتروژن گیاه دارد. خوشبختانه می‌توان با استفاده از طیف وسیعی از تصاویر ماهواره‌ای، عیار قند را در محصول چغندر قند تخمین زد.

خبر خوب این که کشتیار با پایش دقیق زمین‌های کشاورزی شما و با به بکارگیری نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده‌های سنجش از دور، در زمان و هزینه‌های شما صرفه‌جویی می‌کند. هم‌چنین مدیریت دقیق و هوشمندانه‌ای را در زراعت چغندرقند ارائه می دهد که بدون شک نتایج خوبی را در پی خواهد داشت.