کشاورزی مقرون به‌ صرفه چیست؟

کشاورزی مقرون به‌ صرفه : در کشاورزی مقرون به صرفه سعی می شود تا با استفاده از راه‌کار هایی از هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اضافی کم کرد و میزان محصولات و بازدهی زمین های کشاورزی را افزایش داد.

در این مقاله قصد داریم تا شما را با صفر تا صد کشاورزی مقرون به صرفه و راه کار های آن آشنا کنیم. پس به هیچ عنوان این مقاله را از دست ندهید.

کشاورزی مقرون به‌ صرفه چیست و چرا کشاورزان به این نوع کشاورزی نیاز دارند؟

همانطور که می دانید کشاورزی امروزه بسیاری از نیاز های مردم را بر طرف می کند.

امروزه می توان گفت تمامی نیاز های غذایی وابسته به کشاورزی است، به همین خاطر چگونگی کشاورزی و افزایش تولید محصولات از اهمیت زیادی برخوردار است.

جالب است بدانید در بسیاری از کشور‌های پیشرفته ی دنیا سعی می شود تا برای کشاورزی و تولید محصولات بیش تر راه کار های مناسب، مقرون به صرفه و کم هزینه در نظر گرفته شود.

اما منظور از کشاورزی مقرون به‌ صرفه چیست؟ کشاورزی مقرون به صرفه در واقع نوعی از کشاورزی است که با استفاده از تکنولوژی های کم هزینه بتوان به بیش ترین بازدهی رسید.

همچنین کشاورزی مقرون به صرفه می تواند علاوه بر کم تر کردن مخارج در زمین های کشاورزی از منابع طبیعی نیز حفاظت کند.

به طور مثال امروزه بحران آب دردسر های فراوانی را برای کشاورزان ایجاد کرده و کمبود آب می تواند بر روی تولید محصولات تاثیر گذار باشد.

همچنین آلودگی آب مزارع نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است چرا که آلودگی آب می تواند بر تولید محصولات اثرگذار باشد.

علاوه بر بحران آب، مشکلاتی نظیر افزایش نیاز انسان ها، تغییرات آب و هوایی، کاهش تنوع زیستی و همچنین افزایش فرسایش خاک می تواند هزینه های فراوانی را به صنعت کشاورزی تحمیل کند.

برای نمونه اگر خاک کشاورزی دچار فرسایش شود، کشاورز باید هزینه های زیادی را صرف کود های شیمیایی کند و یا اگر مزرعه با آفات روبرو شود، کشاورز باید هزینه های زیادی را صرف از بین بردن آفات کند.

همچنین امروزه جمعیت جهان در حال افزایش است که همین موضوع نیاز به محصولات کشاورزی را افزایش می دهد.

اگر کشاورزان با تکنیک هایی نتوانند میزان محصولات را افزایش دهند، به سرعت به بحران کمبود غذا و مواد غذایی روبرو خواهیم شد.

در ایران نیز با توجه به بحران کمبود آب و افزایش هزینه های کشاورزی، کشاورزان باید با کشاورزی مقرون به صرفه و راهکار های آن به خوبی آشنا شوند تا بتوانند سودآوری مزرعه خود را افزایش دهند.

در ادامه قصد داریم تا شما را با راهکار های این نوع کشاورزی آشنا کنیم.

کشاورزی ارگانیک

1- تناوب کشت محصول :

یکی از نکاتی که در کشاورزی باید به آن توجه ویژه ای شود، تناوب کشت محصول و یا تناوب کشت زارعی است.

در زمان های گذشته کشاورزان تنها یک محصول را در زمین های خود کشت می دادند.

این کار در دراز مدت سبب مشکلاتی برای زمین های کشاورزی می شد.

به طور مثال در گذر زمان و با کشت پی در پی و بی رویه یک محصول، خاک مزرعه فقیر تر می شد و علف های هرز، آفات و بیماری های گیاهی در مزرعه بیش تر توسعه پیدا می کردند.

به عبارتی دیگر کشت یک محصول نه تنها بازدهی محصولات را افزایش نمی دهد، بلکه می تواند سبب ضربه های سنگین مالی نیز بشود و به طور کل چنین کاری اصلا اقتصادی نیست. به علاوه ممکن است یک محصول در یک فصل خاص تقاضای بالایی داشته باشد و در فصول دیگر تقاضای آن به شدت کاهش پیدا کند و یا یک محصول در تمامی فصول و شرایط آب و هوایی نتواند رشد خوبی داشته باشد.

به همین منظور توصیه می شود که کشاورزان از روش تناوب کشت محصول برای افزایش سلامت خاک خود استفاده کنند. همچنین این کار می تواند هزینه های مربوط به کشاورزی را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. بازه زمانی برای تناوب کشت زراعی نیز می تواند از 1 سال تا 6 سال متفاوت باشد و در این سال ها گیاهانی که کشت داده می شوند نباید از یک خانواده باشند.

به طور نمونه شما می توانید در سالیان مختلف ذرت، یونجه وگندم را به صورت متناوب کشت دهید. اما اگر بخواهیم از فواید تناوب کشت محصولات زراعی بیش تر به شما بگوییم. می توانیم به افزایش حاصلخیزی و دوام خاک، جلوگیری از ازدیاد مواد سمی موجود در خاک، جلوگیری از فرسایش خاک، کنترل علف های هرز و بیماری های گیاهی اشاره کنیم.

2- استفاده از بقایای محصولات :

مدیریت بقایای محصولات در کشاورزی اهمیت فراوانی دارد. به طور مثال بقایای محصولات گیاهان می تواند از میزان انرژی ضربه قطرات باران بکاهد و مقداری از این انرژی را جذب کند. همین موضوع می تواند در کاهش فرسایش خاک مزرعه نقش مهمی را داشته باشد.

همچنین وجود این بقایا از به حرکت درآمدن آب جلوگیری می کند و سرعت انتقال آب را کاهش می دهد. این کاهش سرعت انتقال سبب می شود تا آب زمان بیش تری را برای نفوذ در خاک داشته باشد و به همین ترتیب آبرسانی به گیاهان بهتر صورت می گیرد. البته در برخی موارد بقایای محصولات و ترکیب آن ها با گونه های خاصی از قارچ ها می تواند بر روی خواص شیمیایی و فییزیکی آن ها تاثیرگذار باشد و سبب بهبود و پایداری خاک و همچنین افزایش بازدهی محصولات شود.

3- استفاده از کود های ارگانیک :

همانطور که می دانید کود های گیاهی تنها از مواد شیمیایی ساخته نمی شوند. در برخی موارد می توان با استفاده از منابع زیستی مانند بقایای گیاهان، حیوانات و انسان ها کود های زیستی یا ارگانیک به وجود آورد. کود های ارگانیک می توانند به شکل غیر مستقیم در افزایش محصولات نقش داشته باشند. در واقع این نوع کود ها مواد غذایی را با استفاده میکروارگانیسم های موجود در خاک برای گیاه فراهم می کنند.

 حال عمدتا کود های ارگانیک خود به 2 دسته تقسیم بندی می شود. 1- کود های ارگانیک حجیم 2- کود های ارگانیک غلیظ

1- کودهای ارگانیک حجیم یا Bulky Organic Manure :

عمده تفاوت این نوع کود ها با کود های ارگانیک غلیظ، سطح پایین تر مواد مغذی در آن هاست. این کود ها که در دسته کود های ارگانیک قرار می گیرند خود به 3 دسته تقسیم بندی می شوند. 1- کود های دامی 2- کمپوست 3- کود سبز، حال قصد داریم هر کدام از این کود ها را به صورت جداگانه به شما معرفی کنیم.

1-1) کود های دامی یا Manure fertilizer :

و سایر مواد کشاورزی هستند. این نوع کود ها بسیار مقرون به صرفه هستند و استفاده از آن ها برای کشاورزان بسیار به صرفه است. در واقع این نوع کود ها با افزایش فعالیت های میکروبی درون خاک، میزانی از مواد مغذی را در خاک ذخیره می کنند و در ادامه سبب بهبود تغذیه گیاهان می شوند.

1-2) کمپوست :

یکی دیگر از کود های ارگانیک که امروزه جایگزین کود های شیمیایی شده است، کمپوست نام دارد. در واقع کمپوست تشکیل شده از حجم زیادی مواد زائد و اضافی نظیر، علف های هرز، لجن های فاضلاب، مشتقات و فضولات، زباله های نیشکر، پسماند های سبزیجات و پسماند های صنعتی است که می تواند در تغذیه خاک نقش مهمی را داشته باشد.

امروزه کمپوست و استفاده از آن اهمیت بسیاری یافته چرا که با استفاده از آن هم می تواند پسماند های شهری را کاهش داد و هم سبب افزایش بهره وری گیاهان شد. اما احتمالا از خودتان می پرسید کمپوست چگونه می تواند سبب تغذیه گیاهان شود و سبب افزایش سود کشاورزان شود؟ در جواب این سوال باید به شما بگوییم، کمپوست خود مواد غذایی برخی از میکروارگانیسم‌های موجود در خاک است.

این میکروارگانیسم ها با تغذیه از مواد موجود در کمپوست، موادی را تولید می کنند که غنی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. این مواد نیز می توانند در تغذیه گیاهان نقش مهمی را ایفا کنند. البته باید به شما بگوییم که استفاده از کمپوست در زمین های کشاورزی می تواند ساختار خاک را مستحکم تر کند و به نوعی خصوصیات فیزیکی خاک را بهبود بخضد، به گونه ای که خاک می تواند مدت زمان بیش تری آب را درون خود نگه داری کند.

1-3) کود سبز یا Green Manure :

تا به حال چیزی در مورد شخم زدن گیاهان پس از زمان رشد چیزی شنیده اید؟ در برخی موارد کشاورزان برای اینکه بازدهی کشاورزی را بالاتر ببرند پس از رشد محصولات بدون آنکه آن ها را برداشت کنند، خاک و محصولات را شخم می زنند. در واقع این نوع شخم زنی زمانی انجام می شود که گیاهان سبز و به رشد کافی رسیده اند و این محصولات نقش کود را بازی می کنند.

البته به علت اینکه این نوع کود از جنس خود گیاهان است و به عبارتی دیگر خود محصولات، کود زمین کشاورزی هستند به آن ها کود سبز نیز گفته می شود. کود های سبز فواید بسیاری را دارا می باشند اما یکی از مهم ترین فواید آن ها بهبود ساختار فیزیکی خاک است. در واقع این نوع کود با استفاده از تقویت فیزیکی ساختار خاک، حاصلخیری خاک را افزایش می دهد و سبب افزایش مواد ارگانیک درون خاک می شود

2- کودهای ارگانیک غلیظ یا Concentrated Organic Manure :

این نوع کود ها بیش تر از مواد اولیه حیوانی یا موادی با منشاء گیاهی تولید می شوند که مواد مغذی آن ها از نظر میزان فسفر، نیتروژن و پتاسیمبه مراتب بیش تر از کود های ارگانیک حجیم است. از این کود ها می توانیم به کیک های روغنی یا oilcakes، پودر ماهی و … اشاره کنیم.

ورمی کمپوست :

ورمی کمپوست نیز در دسته کود های ارگانیک قرار می گیرد که می تواند نقش موثری را در تغذیه خاک داشته باشد. شاید باورکردنی نباشد اما این نوع کود ها از گونه های مختلفی از کرم ها ایجاد می شوند. یکی از بهترین خانواده های کرمی برای ایجاد کود ورمی کمپوست foetida Eisenia می‌باشد. به بیان دیگر این نوع کرم ها در ابتدا مواد ارگانیک را مصرف کنند و سپس پس از هضم، آن ها را دفع می کنند. اگر بخواهیم دقیق تر به شما بگوییم این نوع کود در واقع فضولات کرم است. استفاده از چنین کود ارگانیکی می تواند از آلودگی های مزرعه شما تا حد زیادی کاهش دهد و سبب افزایش تغذیه گیاهان شود.

آبیاری مقرون به صرفه زمین های کشاورزی :

در قسمت قبلی مقاله، شما با نحوه کوددهی به صرفه و مناسب زمین های کشاورزی آشنا شدید. اما خوب شاید برای شما سوال ایجاد شده باشد که چگونه می توان با حفظ منابع آبی و همچنین با کم ترین هزینه اقدام به آبیاری زمین کشاورزی کرد؟ باید به شما بگوییم که راه ها و تکنیک های مختلفی برای آبیاری مزارع وجود دارد. در ادامه برخی از این تکنیک ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

1- آبیاری قطره ای :

این نوع از آبیاری به طور گسترده در تولید میوه و سبزیجات استفاده می شود و احتمالا بسیاری از کشاورزان با چنین آبیاری آشنایی دارند. این نوع آبیاری یکی از بهترین مدل های آبیاری زمین کشاورزی از گذشته تا به امروز است. در این روش تنها وسیله مورد نیاز لوله های پلاستیکی است. البته در برخی موارد می توان از تایمر و همچنین گالن هایی برای آبیاری دقیق نیز استفاده کرد.

2- آبیاری قطره ای به شکل خورشیدی :

یکی از مهم ترین و پرکاربرد ترین تکنیک ها برای آبیاری خصوصا آبیاری زمین های کشاورزی کوچک، آبیاری قطره ای با کمک نور خورشید است. در واقع در این روش لوله های پلاستیکی که در آبیاری قطره ای مورد استفاده قرار می گیرند به یک پمپ خورشیدی متصل می شوند که با انرژی خورشید محصولات را آبیاری می کند.

3- آنالیز خاک :

یکی از راهکارهای آبیاری موثر در زمین های کشاورزی آنالیز خاک است. شما باید بدانید که خصوصیات خاک زمین کشاورزی شما به چه صورت است و تا چه میزان خاک شما حاوی مواد مغذی است. شما می توانید با یک آزمایش کم هزینه خاک مزرعه خود را آنالیز کنید و به تمامی اطلاعات خاک خود دست پیدا کنید.

این کار علاوه بر اینکه به شما کمک می کند که تا چه میزان کود را به خاک اضافه کنید. می تواند به شما نشان دهد که زمین کشاورزی شما تا چه اندازه به آب نیاز دارد. عموما آنالیز خاک برای آبیاری به واسطه اندازه گیری میزان رطوبت خاک تعیین می شود به عنوان مثال، در این مورد که با انالیز خاک مقدار مناسب کود استفاده می شود، پول هدر نمی رود، رشد گیاه بهینه می شود، چراکه به میزان مورد نیاز کود و مواد غذایی دریافت می کند.

از طرفی وضعیت حاصلخیزی خاک انداهز گیری می ود و اگر خاک نیاز به اصلاح داشته باشد در مراحلابتدایی اصلاح میگردد تا در اینده هزینه گزافی برای کشاورز نداشته باشد و اهم اینکه از عملکرد ان کاسته نشود. .

برای داشتن یه کشاورزی مقرون به‌ صرفه باید کشاورزی خودتون رو دقیق کنید، به کشتیار اعتماد کنید.